Pagina's

woensdag 27 mei 2015

Zijn mensen slecht of zijn ze dat niet?

De eerste vraag is deze.
De tweede vraag is of hier een antwoord op is.
En mijn idee is dat het er maar net vanaf hangt hoe je het bekijkt - en dat mensen wel slecht zijn, maar dat er ook zeker goede dingen bij mensen te vinden zijn (denk aan liefde, medelijden, opoffering). Wel is dáárbij weer de vraag waarom mensen die dingen doen of voelen. Is dat omdat men van iemand houdt omdat die persoon heel erg mooi is. Lief. Leuk. Gepassioneerd. Of omdat die persoon dat allemaal heeft en omdat het wel heel bijzonder is als zo'n persoon van jou houdt - wat weer overweldigend goed voor je ego is. Medelijden. Is dat ook niet iets wat je soort in stand houdt? Opoffering: idem ditto.

Maar is iets niet goed als het uit eigengereide motieven voortkomt?
Hoe weet je wat je echte, allerdiepste motief is?
Hoe kun je alles daaromheen afbreken, filteren of wegdenken, totdat je de pure motivatie tegenkomt?
Houden van iemand omdat hij [denk hier iets moois, iets niet egoïstisch] en niet omdat hij [denk hier iets wat voor jou heel goed uitkomt]. Zou je dat aan jezelf, aan die iemand toe willen geven? En is het fout als je er zelf ook baat bij hebt om van iemand te houden? Knuffelmateriaal bijvoorbeeld?

Hoewel ik dus wel geloof in 'goede dingen bij de mensen' - zijn slechte dingen ook zichtbaar. Onnozel voorbeeld: laat je hormonen een klein beetje vervelend zijn en je kamt iedereen af. Van de vrachtwagenchauffeur die voor je neus invoegt (***-vrachtwagens - waarop je je realiseert dat je ooit met een vrachtwagenchauffeur gaat trouwen als je zo doet) tot de dominee die structureel veel te lang preekt (in je gedachten groeien er wortels uit je achterste vast aan de kerkbank - en is het wachten totdat iemand je bevrijdt). Dat is maar een klein voorbeeld, maar het laat zien dat iets kleins lichamelijks je waarneming van gewone, dagelijkse dingen beïnvloedt. Maar eigenlijk is het natuurlijk raar dat ik daar geen weerstand aan kan bieden. Dat ik gewoon koste wat het kost moet zeuren over wie dan ook. En negatieven over anderen - zonder verweer - is niet per se opbouwend gedrag.

Weerstand bieden aan slechte neigingen - of ze nu door hormonen komen, of door de druk van buitenaf - vinden mensen heel moeilijk. Misschien is het niet per se erg als je iets goeds doet met een minder goede motivatie (discussiepunt hoor) maar het is wel erg als je iets slechts doet, terwijl je motivatie niet per se slecht is - maar je gewoon geen weerstand kunt bieden aan de druk van binnen- of buitenaf (naar mijn mening slecht dan en niet feitelijk slecht). Neem de mensen in het experiment van Milgram die de - gelukkig niet bestaande, arme participant - stroomschokken toedienden die meer waren dan de arme (schreeuwende, kreunende) man kon verdragen. En toch doorgaan hè. Stelletje sadisten. Toch laat een dergelijk onderzoek zien dat het merendeel van de mensen zo ver gaat, bij genoeg sociale druk. Dat praat niets goed. Maar dit realiseren maakt duidelijk dat weerstand bieden aan slechte neigingen niet zo makkelijk is als het lijkt.

Vooralsnog geef ik dus nog geen antwoord op de vraag of mensen slecht zijn of niet.
Misschien ga ik er wél nog een blog over schrijven, maar daar moet ik nog even over nadenken.




2 opmerkingen:

  1. Dit he. Ik snap de vraag altijd wel, maar niet waarom mensen er per se een antwoord op moeten hebben. Ik heb er ook geen antwoord op, maar nou en? :P

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Mensen zijn goed, maar ook tot slechte dingen in staat. Of andersom, maar ik ga van het eerste uit.

    BeantwoordenVerwijderen