De tegenstrijdigheid van verlatingsangst.

"Zo. Vraag je. Sinds wanneer ben jij relatietherapeut?"
"Sinds nooit. En ik wil het niet meer worden ook."
"Wilde je dat ooit wel dan?"
"Ik heb het overwogen. Maar ik mis het overwicht om veertigplussers die rollend over de grond van het vechten naar binnen komen weer uit elkaar te halen en ze óók nog eens te leren dat ze elkaar maar weer lief moeten vinden".
 -
Verlatingsangst. Iets wat dus in relaties voor kan komen. Niet alleen in 'we houden van elkaar en samen kunnen we de hele wereld aan en daar hebben we jou niet voor nodig 'relaties. Ook in vriendschappen. In verhoudingen binnen families. Bij kinderen.
Ja. Misschien is verlatingsangst bij kinderen nog wel het meest bekend. Toch gaat deze blog vooral over verlatingsangst bij volwassenen. De angst die ervoor kan zorgen dat je al roepend achter je iemand aanrent: "Heeeeeeeeeenk! Laat me niet alleen"

Natuurlijk is het leuk om grapjes te maken. Ik denk zelfs dat het nodig is. Tegelijkertijd kan verlatingsangst een heel nare zwarte of grijze bril zijn waardoor je naar de wereld kijkt. Verlatingsangst kan de angst zijn dat een belangrijke ander ervoor kiest niet meer met je om te gaan. Het kan de angst zijn dat er op relationeel vlak iets gebeurt, zodat de ander uit je leven verdwijnt. Het kan ook de angst zijn dat iemand ziek wordt, verandert of overlijdt. Iets waardoor iemand er niet meer voor je kan zijn. Het heeft dus niet specifiek met liefdesrelaties te maken (al is het daarin wel vaak het meest zichtbaar).

Ik vind schematherapie heel erg interessant. Dit is een therapie die behoorlijk effectief is bij onder andere een borderline persoonlijkheidsstoornis. Nu kan verlatingsangst ook bij die stoornis een grote rol spelen (vandaar de intense woede die mensen kunnen ervaren als belangrijke anderen hen dreigen te verlaten). Eén van de schema's die in deze therapievorm aan de orde kan komen is dan ook het schema verlatingsangst. Ik geloof niet dat je per se een stoornis moet hebben om verlatingsangst te hebben. Het kan er dus wel een onderdeel van zijn. Meestal heeft die angst trouwens ook een reden: je hebt, ergens in je leven, geleerd dat iemand die belangrijk voor je was er niet (meer) voor je kon zijn.

Verlatingsangst kan zich op verschillende manieren uiten. Je kunt inderdaad heel hard "Heeeeeeeeeeeeeenk! Laat me niet alleen" roepen. Maar je kunt ook zeggen: "Sorry Henk, ik vind het wel genoeg zo" (want als jij Henk in de steek laat, doet Henk het jou niet).

Verder is - hoe rot het ook klinkt - verlatingsangst iets wat vaak een ongewenst effect heeft.
Geroep (hardop of juist alleen door lichaamstaal) om niet in de steek gelaten te worden kan weer angst bij iemand anders oproepen (brr - wat ben je krampachtig) waarbij iemand weerstand kan laten zien (wat weer tot nog meer verlatingsangst leidt). Dát is de tegenstrijdigheid die ik wilde benoemen. Bovendien, als je zelf mensen in de steek laat uit angst..  nou.. je creëert ergens dus precies datgene waar je bang voor bent: alleen zijn.

Het realiseren dat verlatingsangst een 'bril' is waarmee je naar de wereld kijkt is iets wat je kan helpen om gedachten te identificeren als behorend bij verlatingsangst - en dus misschien wel jouw werkelijkheid, maar niet dé werkelijkheid. Als je meer wilt lezen over verlatingsangst (en hoe daarmee om te gaan) dan is deze link een aanrader.