De psychopaat. En de psychologie.

Sorry, nog een keer een studiegerelateerd blogje!

Als iemand een moord pleegt, wordt er daarna al snel gezegd dat hij psychische problemen had. (En dus eigenlijk gesteld dat die arme ziel het ook niet kon helpen). Een vorm van psychische problemen die iemand kan hebben is de antisociale persoonlijkheidsstoornis. En eigenlijk is die best interessant. Iemand is impulsief, jaloers, egoïstisch, heeft geen berouw, liegt veel en is agressief. (Heeft tenminste drie kenmerken van een nog langere lijst). Een psychopaat is iemand met deze stoornis die ook daadwerkelijk iets heeft uitgespookt. Iemand met de stoornis op zich hoeft dat dus niet te doen.

Maar wat ik dan weer frappant vind - en wat ik me afvraag is het volgende. Iemand die een ander vermoordt moet gestraft worden. Vinden we allemaal. Maar nu blijkt dat mensen met die stoornis alleen gevoelig zijn voor beloning. En niet voor straf. (Zeiden ze bij social neuroscience).  Dus - ons rechtvaardigheidsgevoel zegt dat we die persoon moeten straffen. En dat is ook belangrijk - omdat je één lijn wilt trekken. Toch? Tegelijk schijnt het voor die persoon op zich niet van belang om tot inkering te komen. Ik vind het ergens wel interessant. Want hoe los je dat op? Straffen doe je natuurlijk in de eerste plaats omdat het rechtvaardig is. Maar mij lijkt dat je bij straffen altijd hoopt dat iemand er iets van leert..

Nu nog even iets over psychologie in het algemeen. Soms moet ik me keihard verdedigen over psychologie. Omdat al die stoornissen, zoals ze vooral bij kinderen worden gediagnosticeerd tegenwoordig, onzin zijn. Niet bij iedereen natuurlijk, maar bij veel wel. Zeggen ze. (Nu doe ik geen Kinder en Jeugdpsychologie, dus ik kan er ook weer niet heel veel over zeggen). Maar ergens is de aandacht voor dingen natuurlijk beter geworden, kwamen dingen vroeger  voor, maar was het niet bekend. (En tegelijk heeft alles een relatie tussen aanleg en omgeving. Misschien is de omgeving tegenwoordig meer prikkelend om bepaalde stoornissen te laten ontstaan. Geen idee hoor, maar het zou kunnen). (En etiketjes zijn sowieso best hip tegenwoordig). We mogen best kritisch zijn. Bedenk je maar eens dat je nu een bepaalde persoonlijkheidsstoornis hebt en halverwege dit jaar (of eind dit jaar, of nog later) als het volgende diagnostische boek (DSM-V) uitkomt ineens een andere stoornis hebt. Dus. Zelfs die dingen staan niet zo vast.

En nu vroeg iemand pas aan me of ik in psychologie geloof. Maar wat is ergens in geloven? Ik bedoel. Bestáát psychologie? (Het schijnt van wel). Heeft psychologie nut? (Ja. Mits het goed wordt toegepast). Worden er in de psychologie fouten gemaakt? (Ik denk teveel). En verder. Ook psychologie ontwikkelt. Theorieën wisselen elkaar af. Wat op het ene moment belangrijk en goed is in behandeling kan jaren later weer vervangen worden door iets wat beter is. Dus in die zin blijft alles altijd voorlopig. En daarom. Ik geloof wel in psychologie. Maar een absolute waarheid daarin is er niet. (En als die er al is zullen we hem nooit ontdekken. Dat is trouwens wat ik denk. Dat waarheid in het algemeen absoluut bestaat. En dat we er glimpjes van opvangen. Maar dat we te domme mensen zijn om die waarheid ooit helemaal honderd procent te bereiken).