Wat gedachten over therapie.

Gisteren stuurde ik een mail aan iemand (ja, ik was ziek, dus ik had tijd om te mailen, eindelijk) die wel benieuwd was naar de cursus die ik volg. Toen ik die mail ging beantwoorden, werd dat een veel te uitgebreid verhaal, waarbij ik me bedacht dat ik het vooral ook moet bloggen. Gewoon. Omdat ik er blij van word én het heel interessant is.

Op het moment volg ik elke donderdag cursus. (En nu werk ik dus op maandag, woensdag en vrijdag als psycholoog en op dinsdag in de administratie - wat stiekem best pittig is, even). Goed. Cursus. Cursus is leuk. Het gaat over cognitieve gedragstherapie en iedereen die ooit bij een psycholoog is geweest is er waarschijnlijk mee doodgegooid. Ik ook. Ooit. En wat haatte ik die gedachteschema's. Ik was ik. Waarom zou je mij tot zo'n stom schema reduceren? Goed. Dat was vroeger. Op de universiteit kregen we al een eerste beginnetje van cognitieve gedragstherapie. Oefenen met gesprekken in de kelder van de Douwe Egberts met speculaaskoffie omdat het bijna Sinterklaas was. O ja, herinneringen. Een zelfbeeldoefening in de werkgroep, waarbij je allemaal op zes briefjes drie stomme, twee neutrale en één positieve eigenschap van jezelf op mocht schrijven en de docente ons vervolgens stappen voor- en achteruit liet zetten aan de hand van de briefjes die ze uitdeelde. De moraal? Bij een negatief zelfbeeld komen er veel te veel negatieve briefjes, je komt niet zo ver vooruit als je zou willen. Dat was waar ik aan dacht bij cognitieve gedragstherapie.

Maar toen kreeg ik een werkervaringsplek en cliënten die ik maar eens cognitieve gedragstherapie moest gaan geven. Ik had boekenkennis en een beetje ervaring van de universiteit. En dus begon ik met de cursus. Met het idee dat al die gedachteschema's toch niet zo ingewikkeld konden zijn. Nou, dat viel tegen. Dat waren ze wel. Dat zijn ze. Ik bedoel, dat ontdek je als je voor je whiteboard een voorraad gedachten met iemand hebt opgeschreven en je moet er één uitkiezen om uit te dagen en als je dan besluit: die, die neem ik, dan slaat de twijfel toe. Want ga je argumenten vóór en argumenten tegen verzinnen (wat het meest gangbaar is, geloof ik) of ga je kijken naar de voor- en nadelen van de gedachte of zoek je weer een andere uitdaagstrategie? Nou? Nee. Het is niet per se makkelijk.

Het is wel grappig hoe men, bij de cursus, heel hard pleit voor cognitieve gedragstherapie (vanaf nu CGT) en dat het zo effectief is en bladiebla. Dat is natuurlijk wel waar - maar je moet het om te beginnen wel goed uitvoeren. Dus niet klooien met gedachterapporten en goede gedachten toetsen met gedragsexperimenten. Daarnaast: je kunt wel exposure (dus blootstelling) toepassen, maar als je op het verkeerde mikt, schiet je daar niet zo mee op. De docent noemde een voorbeeld van mensen met een tandartsfobie die een boor te horen kregen. Gewoon. Alleen dat. Maar als ze die boor associëren met pijn en hem alleen maar horen, dan leren ze niet dat een boor niet automatisch pijn betekent. Het lijkt mij bijvoorbeeld ook dat je kunt voorspellen dat je angstig wordt als je een bepaalde activiteit onderneemt - maar dat op zich.. volgens mij is de kans dat de voorspelling uitkomt wel aanwezig. Al is het waarschijnlijk niet de 100% kans die je zelf bedenkt. Het gaat er dan - denk ik - meer om wat dan de gevolgen van angst kunnen zijn en waarom die zo erg zijn. Dat soort dingen. Want de gedachte 'als ik naar de supermarkt ga, word ik angstig' kan wel uitkomen, maar de gedachte 'als ik angstig word, vinden mensen mij raar' is waarschijnlijk veel minder waar. Goed, je moet het dus goed uitvoeren en zorgen dat je de juiste aangrijpingspunten hebt. Maar ik kan me ook voorstellen dat de gewone CGT niet voor iedereen voldoende werkt. Soms is iets als schematherapie (persoonlijkheidsproblematiek) of EMDR (trauma) iets wat beter past bij een probleem. De echte CGT-therapeuten zeggen dan: Dat is óók CGT. Dus ja. Het is maar hoe je het brengt. Ik denk zelf vooral dat er CGT-elementen inzitten, naast elementen uit andere stromingen.

Wat gedachten dus. Ik zal binnenkort nog eens verder bloggen over hoe je precies kunt ontdekken waarop je een behandeling moet richten.